Programma De GGZ en het publieke domein

Samen werken aan mentale gezondheid is nodig om de cijfers in Nederland die iets vertellen over de mentale staat van het land te verbeteren. Floortje zal stilstaan bij het advies van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) ‘op de Rem’, voorbij de hypernerveuze samenleving. En schetst hoe sociaal domein, eerstelijnszorg en GGZ hier bij aan kunnen sluiten.

De maatschappij gaat met golven op en neer. De posittie van de GGZ binnen het Publieke domein wordt complexer en we moeten het met elkaar zien te rooien. Blauw, de politemedewerkers en wit, de zorgmedewerkers zitten samen in een uitdagend schuitje om het samen te doen en juist niet om in een verwijt- en klaagsfeer te komen. Want daar krijg je alleen maar hoofdpijn en maagzuur van. Na tweeenhalf jaar lesgeven aan de ‘blauwen’ neem ik jullie mee: ik laat tientallen voorbeelden van uitstekende samenwerking zien en ik laat jullie zien dat het allemaal niet zo zwart en wit is.

www.bijbram.nl
www.zorgkananders.nu

In deze workshop tonen we hoe herstel en methodische zelfhulp steeds meer zichtbaar wordt in het publieke domein. Addy Venderbos, ervaringsdeskundige van het eerste uur en Josse Weyers, grondlegger van de herstelacademies in Rotterdam, nemen je mee vanuit hun expertise op het gebied van cliënt initiatieven en ervaringsdeskundigheid in het publieke domein. Er wordt ingegaan op het belang van gezien en gehoord worden en verbondenheid als basis voor herstel. Maar ook hoe zelfhulpprogramma’s, cliënt-emancipatie en steun in de eigen omgeving kunnen bijdragen aan een stevig vangnet dat bijdraagt aan het afvangen van maatschappelijke en psychische problemen en wachtlijsten in de ggz reduceert. Aan de hand van historische bewegingen laten ze zien hoe constructief nadenken buiten de traditionele zorg al decennia plaatsvindt. Ook komen recente inzichten uit onderzoek naar zelfregie en herstelcentra aan bod. Zo krijgen deelnemers een helder beeld van waar herstel werkelijk plaats vindt en hoe het publieke domein hierin een steeds belangrijkere rol speelt.

Pameijer Mozaïk is onderdeel van Pameijer en gespecialiseerd in geestelijke gezondheidszorg. Pameijer Mozaïk biedt ondersteuning en behandeling aan volwassenen met psychiatrische problemen en/of een verslavingsachtergrond in combinatie met sociale problematiek. Vaak is er ook sprake van een verstandelijke beperking. Tijdens deze buitenactiviteit maak je kennis met deze bijzondere organisatie. Je gaat op de fiets naar de hoofdlocatie in Rotterdam en krijgt een rondleiding en korte presentatie.Tijdens deze presentatie vertellen een medewerker en een ervaringsdeskundige wat het werken voor Mozaïk zo bijzonder maakt. Daarna fiets je gezamenlijk weer terug naar congrescentrum de Doelen.

www.mozaik.pameijer.nl

Gedurende een periode van twee uur ga je samen met een groep deelnemers op de fiets op ontdekkingsreis door de stad Rotterdam. Je krijgt de ‘hotspots’ van Rotterdam te zien. En krijgt uitleg over projecten in Rotterdam die echt het verschil maken. Na deze bijzondere buitenactiviteit ben je beter op de hoogte over hoe het stedelijk daklozenteam samenwerkt met andere partners in het publieke domein.

De vermaatschappelijking van de ggz in België heeft sterk aan snelheid gewonnen vanaf de jaren 2010. In goed 15 jaren werd er een maatschappelijk gedreven kader voor nieuwe zorgorganisatie ontwikkeld en systematisch geëvalueerd. Ik bespreek onder andere de evolutie van psychische gezondheid in de maatschappij, hoe personen tot effectieve hulp komen en hoe en wat we daar als ggz kunnen van leren. In deze lezing zullen we het ook hebben over de geschiedenis en het kader van deze hervorming, een aantal innovatieve organisatievormen en -praktijken, met aandacht voor de klinische praxis, maar ook voor de vraag hoe en wat we daar als maatschappij kunnen van leren.

www.kuleuven.be

De stad Groningen staat landelijk bekend als één van de zeven ‘hotspots’ met het hoogste aantal geregistreerde meldingen van onbegrepen gedrag (E33) bij de politie. Deze meldingen kenmerken zich vaak door grootstedelijke problematiek met een hoge complexiteit. Sinds oktober 2024 loopt in Groningen het project ‘Groningen Hotspots’, waarbij medewerkers van ggz-instellingen en de politie samen uitrukken naar meldingen van mensen met onbegrepen gedrag met een verhoogd veiligheidsrisico. Het doel van deze samenwerking is om in een vroeg stadium te de-escaleren, risico’s te beperken en samen tot een passende aanpak te komen. Deze workshop is niet alleen verdiepend, maar biedt ook concrete handvatten en praktijkvoorbeelden uit Groningen om effectief om te gaan met mensen met onbegrepen gedrag met een hoog veiligheidsrisico.

www.vanmesdag.nl
www.politie.nl

Tijdens deze workshop gaan we iets vertellen over de 24/7 dekking van de acute keten in Rotterdam met Straattriage, Crisisdienst en de Politie GGZ. Hierbij werken we nauw en intensief samen met de politie Rotterdam. We focussen ons in de workshop op de win-win-win effecten voor de GGZ, de politie en als belangrijkste, de persoon met onbegrepen gedrag!

www.anteszorg.nl
www.politie.nl

GGZ-problematiek is vaak verweven met sociaal maatschappelijke vraagstukken. Denk aan woningnood, schulden, gebroken relaties, verlies van werk of gezondheid, eenzaamheid, laag IQ en ondermijning. De GGZ is een eigenstandige expertise maar grotendeels te separaat georganiseerd. De ggz kan een ontwikkeling doormaken om een extra expertise te vormen in teams in scholen, wijken, inloophuizen, gezondheidscentra, ondernemingen en verenigingsleven. Oftewel: ‘van saus naar marinade’.

www.erikdannenberg.nl

Gemeenten hebben regelmatig te maken met maatschappelijke onrust in de buurt als gevolg van overlast gevend gedrag door mensen met onbegrepen gedrag. Het is een vraagstuk dat actueel is en de domeinen zorg, wonen en veiligheid overstijgt. Na het dodelijke steekincident van 1 februari 2025 is de gemeente Nieuwegein een netwerktafel met verschillende partijen gestart. Het doel van de tafel is om in gezamenlijkheid het onderwerp hoog op de agenda in Den Haag te krijgen en te houden. Tegelijkertijd wordt deze netwerktafel gebruikt om aan de hand van een casus te bekijken wat er op korte termijn al mogelijk is zonder te hoeven wachten op een systeemverandering. Vragen die op de tafel aan bod komen en waar tijdens de workshop op zal worden ingegaan, zijn bijvoorbeeld: Waar perk je het recht van de ene inwoner (een inwoner met onbegrepen gedrag met een gevarenrisico) in om andere inwoners een veiligere omgeving te kunnen bieden? Tot hoever mag je gaan om gegevens te delen zodat professionals in de wijk veilig hun werk kunnen doen? Waar loopt het systeem vast en hebben we Den Haag bij nodig en wat kunnen we zelf al oppakken op lokaal en regionaal niveau?

www.nieuwegein.nl

De Levensloopaanpak is een werkwijze voor mensen met onbegrepen gedrag en een hoog veiligheidsrisico. Voor hen is het nodig dat forensische zorg langdurig betrokken blijft en er samenhang is tussen ondersteuning, zorg en veiligheid. Daarvoor wordt in de regio’s (Zorg- en Veiligheidshuizen) actief samengewerkt met het openbaar ministerie (OM), politie, gemeente, GGZ, etc. De aanpak bestaat al bijna 10 jaar en zo goed als alle Zorg- en Veiligheidshuizen werken er mee. Er zijn al veel mooie resultaten geboekt! Tijdens deze workshop ga ik dieper in op deze goed geïmplementeerd werkwijze.

www.levensloopaanpak.nl

Zorg met lef is een interactieve workshop over het toepassen van drang in bemoeizorg, drang inzetten met compassie, in het spanningsveld van willen en moeten met aandacht voor ethiek, contact en herstel.

Binnen het netwerk van de acute zorg, het sociaal domein en veiligheid partners is de GGZ-crisisdienst een centrale speler. Hoe zorgen we dat burgers de juiste zorg krijgen, in een veilige omgeving? In deze workshop worden de ontwikkelingen in de acute GGZ benoemd in relatie tot de ‘verwarde personen’ discussie, waarbij meer domein overstijgend moet worden samengewerkt, in plaats van het wijzen naar de ander.

www.spoedeisendepsychiatrieamsterdam.nl

Pameijer Mozaïk is onderdeel van Pameijer en gespecialiseerd in geestelijke gezondheidszorg. Pameijer Mozaïk biedt ondersteuning en behandeling aan volwassenen met psychiatrische problemen en/of een verslavingsachtergrond in combinatie met sociale problematiek. Vaak is er ook sprake van een verstandelijke beperking. Tijdens deze buitenactiviteit maak je kennis met deze bijzondere organisatie. Je gaat op de fiets naar de hoofdlocatie in Rotterdam en krijgt een rondleiding en korte presentatie.Tijdens deze presentatie vertellen een medewerker en een ervaringsdeskundige wat het werken voor Mozaïk zo bijzonder maakt. Daarna fiets je gezamenlijk weer terug naar congrescentrum de Doelen.

www.mozaik.pameijer.nl

Gedurende een periode van twee uur ga je samen met een groep deelnemers op de fiets op ontdekkingsreis door de stad Rotterdam. Je krijgt de ‘hotspots’ van Rotterdam te zien. En krijgt uitleg over projecten in Rotterdam die echt het verschil maken. Na deze bijzondere buitenactiviteit ben je beter op de hoogte over hoe het stedelijk daklozenteam samenwerkt met andere partners in het publieke domein.

De iBerry Study is een grootschalig onderzoek naar vroege risicofactoren voor psychische problemen bij jongeren in de algemene bevolking. Het doel is om signalen van kwetsbaarheid al in de adolescentie te herkennen en preventieve interventies mogelijk te maken. In deze bijdrage bespreek ik:

• Waarom vroegsignalering cruciaal is in de openbare GGz.
• Hoe iBerry werkt: van populatieonderzoek tot samenwerking met scholen en jeugdgezondheidszorg.
• Belangrijkste bevindingen tot nu toe over risicoprofielen en beschermende factoren.
• Toekomstperspectief: hoe deze kennis kan bijdragen aan een preventieve, laagdrempelige GGz.

De presentatie sluit aan bij het thema van het symposium door te laten zien hoe onderzoek en praktijk elkaar kunnen versterken om psychische problemen eerder te voorkomen.

In Rotterdam draait Indigo Preventie sinds 2019 het programma SuMoNa. SuMoNa biedt ondersteuning aan mensen na een suïcidepoging. Met deze aanpak werken we preventief, we zetten in op het voorkomen van een suïcide(poging) en daarmee het voorkomen van veel leed bij de mensen zelf, maar ook hun familie en professionals die met een suïcide(poging) te maken krijgen. In 2023 heeft SuMoNa een pilot gedraaid met de politie en het politie GGZ-project van Antes. Vanwege gebrek aan financieringsmogelijkheden heeft dit project geen vervolg gekregen, maar met de invoering Wet Suïcidepreventie is het tijd om dit project opnieuw aan het licht te brengen. Welke mogelijkheden zijn er voor SuMoNa om ook ondersteuning te bieden aan mensen met suïcidale gedachten? En hoe organiseer je dit vervolgens met elkaar zodat het toekomstbestendig is? Daarover gaan we graag met deelnemers van de workshop in gesprek. 

www.indigowest.nl

Het Kom in je KR8-programma helpt mensen om mentaal en lichamelijk sterker in het leven te staan, door in groepsverband samen te werken aan meer inzicht en persoonlijke groei. In deze presentatie laten we zien wat het programma inhoudt en wat de resultaten tot nu toe zijn van de toepassing in Noord en Zuid-Limburg. De deelnemers van deze groepen gaan met elkaar aan de slag om mentaal en lichamelijk sterker en weerbaarder te worden. Het persoonlijke netwerk wordt betrokken en vergroot. Ook gaan de deelnemers van deze groepen aan de slag met o.a. het thema zingeving en hun persoonlijke In je KR8-plan. Op deze manier wordt actief gewerkt aan het versterken van eigen kracht van deelnemers en (weer) zo volwaardig mogelijk meedoen in de maatschappij.

www.vvgi.nl

Met zijn afscheidslezing reflecteert Niels Mulder op de plek van de geestelijke gezondheidszorg in het publieke domein. Hoe verhouden professionals, beleid en samenleving zich tot elkaar in een tijd waarin psychisch welzijn steeds zichtbaarder én kwetsbaarder is geworden? Niels blikt kort terug op zijn jarenlange inzet voor een meer toegankelijke, betrokken en mensgerichte ggz en kijkt vooral vooruit naar de uitdagingen en kansen die de toekomst biedt.

Na de lezing van Niels Mulder volgt een kort interactief gesprek onder leiding van Piet Hein Peeters met enkele sprekers en workshophouders, waarin betrokkenen reflecteren op de betekenis van Niels zijn werk voor het vakgebied in de afgelopen jaren. Elnathan Prinsen, belicht Niels zijn rol in het beleid, Hans Kroon gaat in op zijn invloed binnen het onderzoek, Harry Gras bespreekt zijn inzet voor de OGGz en cliëntenzorg en Nina Grootendorst reflecteert op zijn betekenis in de regio Rotterdam Rijnmond. Samen bieden zij een breed en persoonlijk beeld van de impact van Niels werk op het vak en de dagelijkse praktijk.